هزینه 1000 میلیاردی برای یک داروی بی اثر در کرونا! - گفتمان برتر

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایسنا، با شروع کرونا در جهان، همه دانشمندان در پی دارو و درمانی برای بهبود علائم و شدت بیماری در مبتلایان به کووید 19 بودند. بر همین اساس هم بود که هر روز نسخه جدیدی پیچیده شده و نام داروی جدیدی بر سر زبان ها می آمد؛ کلروکین، فاویپیراویر، رمدسیویر، اکتمرا، توسیلیزومب و... از جمله نام هایی هستند که هر از گاهی برای درمان کرونا مطرح شدند و از آنجایی که مستندات علمی دقیقی درباره اثرات یا عوارض آن ها وجود نداشت، جهان این دارو ها را به آزمون و خطا گذاشت تا بتواند نوشداروی کرونا را بیابد.

به تدریج با استفاده بیشتر از این دارو ها در کشور های مختلف، رد و تایید آن ها شروع شد، بعضی از این دارو ها از پروتکل های درمانی کشور ها برای کرونا حذف شدند و دارو های جدیدی جایگزین شان شد و بعضی هم همچنان در پروتکل های درمانی به جای مانده اند.

قدم در راه فراوری ایرانی دارو های مرتبط با کرونا

در زمانی که معروفیت بعضی از این دارو ها که البته هنوز به صورت علمی و دقیق بر روی جمعیت بالایی از بیماران مورد مطالعه قرار نگرفته بودند، به کشورمان رسید، وزارت بهداشتی ها بر آن شدند تا برای تامین هرچه بهتر این دارو ها خودشان به فراورینمایندگان یاری نموده و برای فراوری یا افزایش فراوری بعضی از آن ها در کشور آستین بالا بزنند. در این صورت هم دانشمندان خودمان می توانستند مطالعات لازم را بر روی میزان اثربخشی این دارو ها شاهد باشند و هم تامین آن ها آسان تر می شد.

بر همین اساس هم بود که سعید نمکی- وزیر بهداشت بار ها و بار ها اعلام نموده است که در طول ایام کرونا برای خیلی ها آرزو بود که رمدسیویر، فاویپیراویر و دارو هایی که در آمریکا و اروپا در دسترس است، در دسترس مردم این سرزمین قرار بگیرد. بر همین اساس هم در عرض کمتر از دو ماه دانشمندان داخلی این سرزمین آن ها را ساختند. در نتیجه فاویپیراویر به اسم یکی از دارو های مطرح شده در پروتکل درمانی کووید 19 در کشور مورد توجه نهاده شد.

تناقض اظهارات و اقدامات درباره فاویپیراویر

از اعلام عدم اثربخشی تا درخواست برای پوشش بیمه ای!

در عین حال بعد از این بود که دغدغه هزینه بالای این دارو ها و لزوم پوشش بیمه ای آن ها مطرح شد؛ موضوعی که دکتر سید سجاد رضوی- رییس دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت در دهم مرداد ماه 1399 در مصاحبه با ایسنا، درباره آن، اعلام نمود که هنوز این دو دارو (رمدسیویر و فاویپیراویر) در کل جهان هم تایید مصرف ندارد، البته بعضی آن را تایید کردند. اگر این دارو از سوی معاونت درمان تایید گردد و پروتکل تجویز رمدسیویر و فاویپیراویر ابلاغ گردد، تحت پوشش بیمه قرار خواهند گرفت.

بر این اساس طبق اعلام روابط عمومی سازمان بیمه سلامت، از 25 آبان ماه سال 1399 فاویپیراویر به همراه رمدسیویر به موجب ابلاغیه وزیر بهداشت و مصوبه هفتاد و نهمین جلسه شورای عالی بیمه سلامت کشور، برای درمان کووید 19 مبتنی بر پروتکل های وزارت بهداشت، تحت پوشش بیمه نهاده شدند.

این اظهارات در حالی است که شش ماه قبل و در تاریخ دوم مهر ماه 1399، دکتر مصطفی قانعی- رییس وقت کمیته علمی ستاد کرونا از حذف داروی فاویپیراویر از پروتکل درمانی بیماران مبتلا به کووید-19 خبر داده و به ایسنا، اعلام نموده بود که داروی فاویپیراویر هیچ اثری در درمان بیماران مبتلا نداشت و مصرف آن ممکن است برای بیماران آسیب رسان هم باشد.

در عین حال مجددا در 21 فروردین ماه 1400 هم وزیر بهداشت در نامه هایی جداگانه خطاب به رییس سازمان غذا و دارو و مدیران عامل سازمان های بیمه سلامت و تامین اجتماعی با اشاره بر ضرورت افزایش دسترسی راحت تر مبتلایان به کرونا به دارو های فاویپیراویر و رمدیسیور، تاکید نمود که پوشش بیمه ای این دارو ها مورد توجه قرار گیرد.

حال با توجه به خروج فاویپیراویر از پروتکل درمانی کرونا که در تاریخ دوم مهر ماه از سوی رییس کمیته علمی ستاد کرونا اعلام شده بود، باید پرسید این کش و قوس های بیمه ای و حتی اجازه تجویز این دارو و عدم نظارت بر تجویز آن برای چه بوده است؟. چرا در اظهارات و اعمال تیم علمی و اجرایی بهداشت و درمانی کشور آن هم در شرایط بحرانی کرونا، تناقض هایی فاحش دیده می گردد که تنها منجر سرگردانی مردم و صرف هزینه های گزاف از سوی آن ها خواهد شد و حتی ممکن است جان شان را به خطر بیندازد.

در هر حال تجویز فاویپیراویر که به گفته خود وزارت بهداشتی ها و اعضای کمیته علمی اثری در درمان کرونا ندارد، همچنان ادامه دارد و صف های طولانی هم برای پیدا کردن آن ایجاد شده است. به طوری که دکتر حیدر محمدی- مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در 25 مرداد ماه 1400 در یک نشست خبری اعلام نمود که مصرف فاویپیراویر در مجموع شش ماه دوم سال 1399 به 11 میلیون رسید؛ در صورتی که مصرف همین دارو در تیر ماه سال جاری (1400) به 11 میلیون و 900 هزار عدد رسید.

وی تاکید نمود: فاویپیراویر با وجود عدم اثراگذاری آن در بیماری و تایید کمیته های علمی مرتبط، اما با توجه به تجویز بعضی همکاران پزشک و احتیاج جامعه موظف بودیم دارو را تامین کنیم و این کار انجام شد.

تناقض گویی درباره پوشش بیمه ای فاویپیراویر!

حالا اما، با این شرایط تجویز بالا و مصرف فاویپیراویر در کشور، سازمان بیمه سلامت 23 مرداد ماه 1400 اعلام نمود که داروی فاویپیراویر تاثیری بر درمان کرونا ندارد و بر همین اساس از پوشش بیمه ای خارج شده است. حال باید پرسید اگر فاویپیراویر موثر نبوده که البته از مهر ماه سال گذشته این موضوع اعلام شده بود و حتی این دارو از پروتکل درمانی هم خارج شده بود، چرا آنقدر بر پوشش بیمه ای آن تاکید شد و بعلاوه حالا که میزان تجویز و مصرف این دارو هم بالاست و مردم به تجویز پزشک در پی تهیه آن هستند، چرا به این صورت از پوشش بیمه ای خارج می گردد؟

البته اظهارات متناقض هنوز هم تمام نشده است؛ چراکه بعد از اعلام این خبر از سوی سازمان بیمه سلامت، دکتر عاطفه عابدینی- دبیر کمیته علمی کووید - 19 در روز 26 مرداد ماه در یک نشست خبری در پاسخ به سوال ایسنا، اعلام نمود که فاویپیراویر از پوشش بیمه خارج نشده و ما تغییری در پروتکل درمانی از خرداد 1400 قائل نشدیم.

وی تاکید نمود: کمیته علمی کرونا تحت تاثیر هیاهو ها نیست. نظر شخصی من این است که، چون فاویپیراویر داروی ضد ویروس خوراکی است با توجه به رشد سریع ویروس و میزان بسیار بالای ویروس دلتا خیلی نمی تواند موثر باشد؛ چون شاید به سطح خونی مناسب نمی رسد. فاویپیراویر داروی ضد ویروسی است که بر آنفلوآنزا تاثیر قطعی دارد، ولی درباره کووید19 این کار را نمی کند. زمانی که تکثیر ویروس کرونا اجرا شده و بیمار دچار نارسایی ریه شده است، فاویپیراویر اثر ندارد.

وی در همین نشست خبری اضافه نمود:، اما از نظر مستندات باید گفت این دارو بیشتر در آسیای شرقی استفاده می گردد و هیچ وقت در دستورالعمل های توصیه شده ایران قرار نگرفت و همواره اظهار کردیم مطالعات بر آن در حال اجرا است و مطالعات بالینی بر بیماران سرپایی انجام دادیم که هنوز نتایج آن معین نشده است. بر اساس مدارک ما بیشتر مطالعات نشان می دهد فاویپیراویر اثر چندانی بویژه بعد از 3 روز اول بیماری نداشته است و این موضوع در ویرایش خرداد 1400 آمده است. ما نظرمان این است که فاویپیراویر را در فاز بستری به بیمار ندهید و در فاز سرپایی هم تحت مطالعه است. در خصوص پوشش بیمه هم معین شد تا در ستاد ملی آنالیز گردد؛ بنابراین حالا مجددا و این بار همه هم صدا اعلام می نمایند که فاویپیراویر در درمان کرونا تاثیری ندارد و حتی در مواقعی می تواند عوارض هم برای مبتلایان ایجاد کند!. موضوعی که خیلی پیشتر از این هم اعلام هم شده بود؛ بنابراین چرا این بی نظمی ها در تصمیم گیری درباره این دارو وجود داشت؟

هزینه 1000 میلیاردی برای یک داروی بی اثر!

در عین حال دکتر مصطفی قانعی- عضو کمیته ملی واکسن کرونا در جدیدترین اظهاراتش و در برنامه طبیب اعلام نمود که مجله نیچر به اسم بهترین مجله پزشکی جهان، بعد از آنالیز چند مطالعه درباره فاویپیراویر صراحتا اعلام نموده است که فاویپیراویر هیچ اثر و خاصیتی در درمان کرونا ندارد.

وی بعلاوه گفت که هزینه ها برای این دارو حدود 1000 میلیارد است. واقعا به مردم توصیه می کنم به هیچ وجه دنبال این دارو نباشید، اگر می خواهید بدتر از این نشوید.

وی در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه آیا کاسبی پشت مصرف این دارو است، گفت: بدون شک. بالاخره فروش بهترین شرکت های ما 1000 تا 2000 میلیارد بوده است؛ حال تصور کنید که اگر یک شرکت دو هفته فروشش با یکسالش برابر باشد، معین است که کنفرانس راه می اندازد و صد ها راستا را برای حفظ این فروش می رود. البته من نمی خواهم موضوع را بیش از این باز کنم، اما یکسال فریاد نتیجه اش این شد که هم منابع ما رفت و هم دچار مشکل شدیم.

چه کسی جوابگوی مردم است؟

البته همه تقصیر را نمی توان به دوش شرکت هایی انداخت که دنبال فروش بیشتر هستند، به نظر می رسد سیاستگذاران دارو و درمان در کشور هم مورد سوال قرار دارند؛ چراکه هنوز نتوانسته اند رویه ای درست را حداقل برای این داروی معین، حاکم نمایند.

حال باید پرسید با معین شدن نتایج عدم اثرگذاری این دارو بر درمان کرونا، چرا همچنان بر ادامه فراوری و صرف هزینه در این زمینه اصرار می گردد؟ از طرف دیگر چرا این دارو با وجود معین بودن عدم اثرگذاری، تحت پوشش بیمه نهاده شد؟ و چرا هنوز از سوی پزشکان نسخه می گردد و نظارتی در این زمینه نیست؟

از طرف دیگر باوجود اظهارات متناقض مسوولان بیمه سلامت و بعلاوه دبیر کمیته علمی کشوری کووید - 19، در حال حاضر تکلیف پوشش بیمه ای این دارو چه می گردد؛ فاویپیراویر اکنون بیمه است یا خیر؟

سوال دیگر هم آن است که سود های کلان مصرف این دارو و پوشش بیمه ای آن به جیب چه کسانی می رود؟ در شرایطی که مردم به امید درمان عزیزان شان در صف می ایستند و حاضرند همه چیزشان را بفروشند تا پول این دارو ها پیدا گردد و پزشکان هم آن ها را تجویز می نمایند، چه کسی جوابگوی بی برنامگی هایی است که منجر به از بین رفتن جان و روان و مال مردم می گردد؟