آیا میتوان اقتصاد گردشگری را جایگزین اقتصاد نفت دانست؟ - گفتمان برتر

هادی رفیعی، عضو هیات علمی گروه اقتصاد توریستی، پژوهشکده توریستی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی طی یادداشتی آورده است: تنوع منابع درآمدی و اتخاذ رویکردهای نوین در توسعه بخشهای مالی از جمله راهکارهای اساسی در پایدارسازی بنیان مالی کشورها است.

حال این سوال مطرح می گردد که آیا میتوان از صنعت توریستی ایران انتظار یک بخش مالی حائز اهمیت و در خور توجهی داشت؟ به عبارت دیگر آیا میتوان اقتصاد توریستی را به مثابه یک بخش حائز اهمیت در اقتصاد کلان ایران تعریف کرد و یکی از منابع اصلی ارزآوری کشور دانست و از آن به عنوان یک بخش جایگزین اقتصاد نفت نام برد؟ نتایج مطالعات نشان داد که جاذبه های صنعت توریستی در ایران از پتانسیل بالایی در جذب توریستان در سطح بین الملل برخوردار است، اگرچه مسیر طولانی در دستیابی به این مهم باید طی گردد.

آنالیز های میدانی در مورد توریستان بین المللی نشان داده که به ازای جذب هر توریست خارجی بطور میانه حدود 1000 دلار ارز به صورت مستقیم وارد کشور می گردد که این رقم معادل صادرات حدود 13 بشکه نفت خام در شرایط فعلی است. به عبارت دیگر با جذب حدود 10 میلیون توریست بین المللی چیزی حدود 130 میلیون بشکه نفت خام ارزآوری خواهد شد.

گفتنی است که بعضی از گونه های توریستی همانند توریستی سلامت از پتانسیل چند برابری در خلق ارزش افزوده و ارزآوری برخوردارند. توسعه صنعت توریستی علاوه بر ارزآوری قابل توجه آن از پتانسیل بالای توسعه متوازن بخش های مالی و نواحی جغرافیایی برخوردار است. این بخش مهم مالی با اثرگذاری بر سایر بخش های مالی که مرتبط با زنجیره عرضه خدمات صنعت توریستی است قابلیت نشر و توسعه مالی و اشتغالزایی بالایی دارد. بگونه ای که در بخشهای مختلف مالی مانند اقامت، حمل و نقل، صنعت غذا، صنایع دستی و بعلاوه اقشار مختلف جامعه اعم از جوامع شهری و روستایی و عشایری از توسعه آن بهره مند می شوند.

چنین مشخصه ها و ویژگی هایی باعث شده که بسیاری از کشورها در برنامه ریزی و بودجه ریزی سالانه، برنامه های میان مدت و برنامه های آمایش بلند مدت خود راهبرد اساسی توسعه صنعت توریستی را مورد توجه جدی قرار داده و برنامه های توسعه آینده را با مشارکت بالای صنعت توریستی در اقتصاد، بازبینی و بازنویسی نمایند. امری که همچنان اقتصاد کشور از آن رنج می برد و تا به امروز این صنعت نتوانسته تا از جایگاه قابل توجهی در نظام برنامه ریزی کشور برخوردار گردد.