چین زخم کهنه ایالات متحده؛ پمپئو نگران خانه یا دلواپس همسایه - گفتمان برتر

با تور چین سفری خاطره انگیز را تجربه کنید و از قدیمیترین تاریخچه آسیا دیدن کنید و از دیوار چین در پکن عبور کنید و به نمایشگاه گوانجو رفته و در خیابانهای شانگهای قدم بزنید.

به گزارش خبرنگار دفاتر منطقه ای خبرنگاران، نفت، تجارت و حاکمیت شایسته همگی در گفت وگوها و سفر مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده با وزرای امور خارجه پنج جمهوری آسیای مرکزی مطرح شده اند. اما احتمالاً مهم ترین کشور در این گفتگوها کشوری بوده است که حضور نداشت؛ چین.

پمپئو بلندپایه ترین مقام ایالات متحده است که از سال 2015 به بعد پس از بازدید وزیر امور خارجه پیشین ایالات متحده، جان کری، از منطقه آسیای مرکزی دیدن کرده در پایتخت ازبکستان - تاشکند - بوده است که برای نشست به اصطلاح C5+1 با حضور کشورهای آسیای مرکزی و ایالات متحده برگزار گشت.

وزیر امور خارجه آمریکا به همتایان خود در آسیای مرکزی بیان کرد در مورد دستاوردهای آینده آسیای مرکزی برای فرایند صلح در افغانستان در سال 2020 و همچنین تلاشها و اقدامات مشترک منطقه ای و امنیت مرزی برای بهبود مناسبات اقتصادی و انرژی گفت وگوهایی اجرا شده است.

علاوه بر آن، پمپئو شخصا با هر یک از پنج وزیر امور خارجه و رؤسای جمهور قزاقستان و ازبکستان دیدار داشته و بر احتیاج به همکاری های منطقه ای تنگاتنگ و شتاب بخشیدن به فرایند ترقی در راستای پیشبرد ثبات و آبادانی در منطقه تاکید کرد.

مسائل مزبور در منطقه ای که محل تلاقی راهبردی افغانستان، چین، ایران و روسیه قرار گرفته است بی اهمیت نیست. اما به نظر می رسد که دلواپسی اصلی پمپئو پیشرفت قدرت چین بوده است.

وی علناً به کشورهای آسیای مرکزی یادآور شد به پکن وابسته نباشند. علاوه بر آن، از فعالیتهای کسب و کار و شیوه وام دهی چین انتقاد کرده و رسماً از آزار و اذیت اقلیت های اویغور و قزاق توسط چینی ها سخن گفت.

در ادامه برای طرح موضوع در طول سفر به پایتخت قزاقستان - نورسلطان - پمپئو با شماری از خانواده های قزاق-چینی دیدار نمود که دارای داستان های ناخوشایند مشترک پیرامون نظارت های سختگیرانه چین، حبس ها و بازداشتی های بی محابا و همچنین تفتیش اجباری عقاید از سوی این کشور بودند.

پمپئو در این خصوص گفت: آمریکا مصرانه از همه کشورها می خواهد که در راستای اعمال فشار برای انتها بخشیدن فوری به اینگونه سرکوب ها به ایالات متحده ملحق شوند. ما از آنها می خواهیم تا پناه و امنیت لازم برای آنهایی که می خواهند از چین بگریزند را فراهم آورده و از کرامت انسانی محافظت به عمل آورند و کاری که شایسته است انجام دهند.

با این حال، کشورهای حوزه آسیای مرکزی تمایلی به توجه به درخواست های پمپئو برای بازنگری در روابط روز افزونشان با چین نشان نداده اند. چین به عنوان شریک سرمایه گذاری و کسب و کار عمده آنها بوده و ده ها میلیارد دلار سرمایه گذاری در بخش خطوط لوله و اتصالات ریلی را انجام داده و در عین حال وعده داده است که یاری های بیشتری را نیز در آینده در این زمینه ها انجام دهد.

واشنگتن همیشه تصریح کرده نمی خواهد در رقابت با روسیه و چین در منطقه آسیای مرکزی دیده گردد، اما تاکید روزافزونش به ویژه بر شیوه ها و کارکردهای چین و همچنین درخواست علنی از کشورهای آسیای مرکزی برای تجدیدنظر در تعاملات شان با پکن این ادعاها را زیر سوال می برد.

ایوان فایگن باووم، دستیار سابق معاون وزارت امور خارجه آمریکا برای آسیای مرکزی در کابینه بوش طی مصاحبه ای بیان کرده بود ایالات متحده دارای دلواپسی های مشروع و مهم پیرامون این مسئله است که آیا چین همسایگانش را درگیر تله بدهی با وام هایی که هرگز توان بازپرداخت شان را ندارند کرده است.

وی در ادامه متذکر شد که در عمل نباید به دنبال تبیین دستور کار در ارتباط با پاره ای از دستورالعمل های قدرت های خارجی دیگر باشیم .

او در ادامه مدعی شد که خط مشی خارجی ایالات متحده نباید واکنشی باشد، در پشت درهای بسته باشد و یا حالت دفاعی به خود بگیرد، بلکه باید کاملاً فعالانه و تهاجمی باشد، یعنی باید پشتیبانی از کشورها به وسیله تقویت نقاط قوت منحصر به فرد آمریکا به عمل بیاید.

علاوه بر دلواپسی های گسترده منطقه ای پمپئو، مسائلی در ارتباط با هر یک از پنج کشور آسیای مرکزی، به ویژه دو کشور مطرح این منطقه، قزاقستان و ازبکستان را پیش کشید.

قزاقستان که سرشار از منابع نفتی است به عنوان نیروگاه اقتصادی منطقه محسوب می گردد و بر خلاف گرفتاری های اقتصادی اخیر، بزرگترین مقصد سرمایه گذاری آمریکا در این منطقه به شمار می آید. واشنگتن با این کشور همکاری هایی در زمینه مبارزه با تروریسم و مسائل امنیتی داشته است.

این کشور به عنوان یکی از جمهوری های شوروی سابق می باشد که تسلیحات هسته ای اش را پس از جنگ سرد کنار گذاشته است.

تجارت دو جانبه ایالات متحده - قزاقستان در زمینه کالاها به سطح 2.1 میلیارد دلار در سال 2018 رسید که افزایش حدود 60 درصدی در قیاس با سال 2017 را نشان داده و عمده توجهات به سمت بخش تجارت کشاورزی و صنایع اکتشاف بوده است.

شرکت چورون و شرکایش معامله ای معادل 45 میلیارد دلار برای توسعه میدان نفتی تنگیز را به امضا رسانده اند که طبق برنامه ها در سال 2022 انجام خواهد شد.

در این بین، ازبکستان دارای بزرگترین جمعیت در آسیای مرکزی بوده و دستور کار اصلاحات تحت حاکمیت رئیس جمهور شوکت میرضیایف را پیاده سازی کرده است. این کشور بزرگترین پتانسیل سرمایه انسانی در منطقه را دارد.

از نگاه واشنگتن، ازبکستان شریک بالقوه از حیث پیشبرد و تقویت پیوندهای اقتصادی در منطقه است. به همین دلیل، ایالات متحده از دستور کار اصلاحات میرضیایف پشتیبانی به عمل آورده و امیدوار است که این کشور به شکل جامعه ای باز و مترقی پدیدار شده و پیامد آن رشد امنیت، مناسبات اقتصادی، آموزشی و فرهنگی باشد.

یکی از موانع احتاقتصادی، علاقه مندی ازبکستان در ورود به اتحادیه اقتصادی اوراسیا تحت رهبری روسیه است که وزیر تجارت ایالات متحده، ویلبور راس، بیان کرده است این امر موجب مشکلاتی در روابط با ازبکستان و همچنین کندی ورودش به سازمان تجارت جهانی خواهد شد.

تا به امروز، میرضیایف صرفاً در صندلی ناظر در این پیمان به عنوان کشوری متعهد حضورداشته است، در پیمانی که کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، روسیه، ارمنستان و بلاروس دیده می شوند.

پمپئو مدعی شده است که سرمایه گذاری های ایالات متحده ابزاری بهتر برای توسعه ازبکستان خواهند بود.

وی در ادامه به احتیاج برای بهبود بیشتر جو کسب و کار، تقویت حاکمیت قانون و فراهم ساختن فرصت های اقتصادی پایدار برای همه شهفرایندان در سراسر ازبکستان تاکید کرد.

ح