ماجرای ریکال یک دارو که حاشیه ساز شد - گفتمان برتر

دکتر محمدرضا شانه ساز در گفت وگو با خبرنگاران، با اشاره به حواشی ریکال داروی لوزارتان فراوری شرکت اکتوورکو، گفت: باید توجه کرد که ماده اولیه این دارو، همان ماده اولیه ای بود که بسیاری از کمپانی ها و برندهای معروف اروپایی هم از آن استفاده نموده بودند. بنابراین این ماده اولیه فقط در ایران استفاده نشده، بلکه در سایر کشورها و در کمپانی های بزرگ هم مورد استفاده قرار گرفته است.

طی 72 ساعت برای ریکال لوزاتانِ مذکور اقدام کردیم

وی اضافه نمود: از زمانی هم که این دارو اعلام ریکال شد، ما در کمتر از 72 ساعت بعد برای ریکالش اقدام کردیم. چیزی که گفته می گردد مبنی بر اینکه از شش ماه قبل ریکال دارو اعلام شده بود و مباحث این چنینی، درست نیست و واقعا این مباحث، بحث های ریز کارشناسی و تخصصی در حوزه داروسازی است و باید داروسازانی که در حوزه صنعت، رگولاتوری و نظارت بر کیفیت کار نموده اند، در این باره اظهار نظر نمایند. بنابراین اظهارنظرها و اطلاعاتی که در این زمینه مطرح شد، درست نیست. حتی سازمان غذا و داروی آمریکا هم که پیشنهاد داد که مصرف نماینده به هیچ عنوان مصرف دارویش را قطع نکند و مصرف این دارو تا زمان پیدا نشدن منبع و ماده اولیه جدید قطع نگردد، اما متاسفانه با تبلیغاتی که در کشور ما با نیات مختلف انجام شد، باعث شد که بسیاری از بیماران دارویشان را مصرف ننمایند.

سهم لوزارتان در بازار ایران کمتر از 1 درصد است

شانه ساز ادامه داد: علی رغم اینکه سهم این دارو در بازار ما بسیار کم بوده و بالغ بر 0.86 درصد و کمتر از یک درصد بازار بود، اما به نحوی این موضوع بزرگنمایی شد که بیش از 99 درصد از مصرف نمایندگانی که برندهای دیگر و فراوریات شرکت های دیگرِ داروی لوزارتان را مصرف می کردند، هم بسیار نگران شدند و هم مصرف شان را قطع کردند. ایجاد چنین تشویشی در بیماران کار بسیار غیراخلاقی و زشتی است.

لوزارتان واقعا سرطان زا بود؟

رییس سازمان غذا و دارو درباره سرطان زا بودن ماده اولیه لوزارتان ریکال شده، گفت: اگر فردی به صورت طولانی مدت این دارویی که اعلام شده است را مصرف کند، در سنین بالای 70 سالگی یک در 100 هزار احتمال ابتلا به سرطان وجود دارد. البته برای ما همین میزان هم عدد بزرگی است. بنابراین ریسک ننموده، دارو را جمع آوری و آن را ریکال کردیم. اظهاراتی هم که مبنی بر تاخیر شش ماهه در جمع آوری این دارو مطرح شد، اصلا درست نبوه است.

شانه ساز با بیان اینکه در سال گذشته نیز داروی والزارتان که از نظر شیمیایی و اثر درمانی مشابه لوزارتان است، حجم و تعداد بسیار بیشتری از آن را جمع آوری کردیم، گفت: برای والزارتان شش شرکت فراورینماینده بودند که سهم بالایی در بازار داشتند و دارویشان ریکال شد، اما اینقدر حساسیت درست نشد، در حالی که برای لوزارتان تنها یک فراورینماینده مان شامل ریکال می شد و کمتر از یک درصد بازار ما را تشکیل می دهد.

رقابت های تجاری به قیمت نگرانی بیماران

وی تاکید نمود: من فکر می کنم بسیاری از شرکت ها برای رقابت های تجاری در این زمینه ورود نموده و خاطر بیمار را که خودش بابت بیماری و تامین و تدارک داروهایش نگران است، مشوش و ناراحت نموده اند. وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو به موقع در این زمینه اقدام نموده است. در مجلس هم سوالاتی شد که ما به آن ها پاسخ دادیم و بعد از این هم اگر سوالی گردد، پاسخ می دهیم. البته زمانی که این ماده اولیه وارد شده، تیم فعلی در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو نبودند. البته فرقی هم ندارد و ممکن است بعد از ما هم چنین اتفاقاتی رخ دهد. این موضوع در داروسازی جهان معمول است.

رییس سازمان غذا و دارو همچنین اظهار کرد: اولین بار و دو سه روز قبل از ریکال دارو در ایران، کمپانی های بزرگ اروپایی و آمریکایی این دارو را ریکال کردند و ما هم علی رغم اینکه سهم مصرف این دارو در ایران کمتر از یک درصد بازار و بیماران ما بود، اما ریسک ننموده و عرضه آن را متوقف کردیم.