امام رضا(ع) به گواه تاریخ بیش از 15 هزار پرسش علمی را پاسخ داده است

به گزارش گفتمان برتر، به گزارش خبرنگاران ، کتاب امام رضا(ع)، مأمون و موضوع ولایتعهدی به قلم سید غنی افتخاری نوشته شده و به بیان ویژگی های یکی از دوره های افتخارآمیز تاریخ تشیع، دوره امامت امام رضا(ع) می پردازد که در شرایط سخت سیاسی اجتماعی و فرهنگی دوران هارون الرشید و مأمون عهده دار مقام امامت بودند. این کتاب در 6 فصل به معرفی عباسیان، شرایط سیاسی و اجتماعی امامان معصوم(ع)، عملکرد مامون در برابر امام رضا(ع)، زمینه هایی که باعث تسریع سیاست پلید مأمون شد و ... می پردازد.

امام رضا(ع) به گواه تاریخ بیش از 15 هزار پرسش علمی را پاسخ داده است

از وبسایت وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی دیدن نمایید.

با توجه به اینکه موضوع رهبری امت اسلامی، پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) یکی از مسائل بنیادین در اندیشه اسلامی است. از دیدگاه شیعه، امام(ع) که مانند پیامبران الهی از طرف خداوند تعیین می گردد، انسانی معصوم و برخوردار از علوم خدادای است و از طرف خدا و رسولش برای راهنمایی مردم به این مقام برگزیده شده است.

دوران امامت تمام امامان معصوم(ع) امتداد دوره رسالت و مکمل آن و همه از یک نور هستند و تاریخ سیاسی اسلام، مجموعه ای کلی و بهم پیوسته و رسالت هر امامی، رسالت و نقش امام قبل از خود بوده است. از این رو می توان گفت تاریخ امامت بخش مهمی از هویت فرهنگی و دینی مسلمانان به طور عام و بویژه شیعیان به شمار می رود.

آنالیز تاریخ ائمه هدی(ع) ما را به این راستا رهنمون می نماید که هریک از امامان در عصر خویش با شرایط خاصی به پاسداری از مکتب پیامبر اسلام(ص) و گسترش معارف نبوی پرداختند. گاه با موضعی صریح و آشکار تؤام با رشادت ها و قهرمانی ها، زمانی با رفتاری سیاسی و با خلق حماسه های جاودانه و ماندگار در تاریخ و مقطعی با مبارزه علمی، فقهی و فرهنگی جهت تحکیم زیرساخت های فکری اسلام و یا با بردباری و حلم، اما با درایت و بصیرت و هوشمندی صحیح، به منظور تنویر سیره تابناک انبیاء روی آوردند.

آنها با این رویکرد توانستند از یک سو انشعاب های سیاسی و گاه فتنه انگیزانه مانند حنفیان، زیدیان و اسماعیلیان را با قدرت تحمل نمایند و از سوی دیگر فشارهای سیاسی مستمر و گاه شنماینده را از سر بگذرانند و با حفظ صندلی اجتماعی و دینی خود، خاتمه میراث جاودانه ای به نام فقه شیعی را به میراث بگذارند.

در مورد واقع گرایی و حقیقت جویی شیعیان همین بس که خاندان امام علی(ع) را فقط بخاطر آنکه اهل صلاح و تقوی بوده اند دوست می دارند، نه بخاطر آن که از یک خانواده تعیین هستند. از سوی دیگر هیچ گاه با خانواده ای تعیین دشمنی و ستیز ندارند و مخالفت آنان با امویان، به خاطر آن است که آنها جامعه اسلامی را به وضعی بدتر از دوره جاهلیت بازگردانده و حکومت دینی را ابراز و حربه دنیاگرایی و سلطه جویی نامشروع ساخته بودند و اگر چنانچه یک اموی به راه راست برمی گشت دیگر اموی بودن وی مانع احترام و شناسایی فضیلتش نمی شد.

یکی از دوره های افتخارآمیز تاریخ تشیع، دوره امامت امام رضا(ع) است. امام رضا(ع) فرزند امام موسی کاظم(ع) هشتمین امام شیعیان در سال 148 هجری قمری در مدینه چشم به دنیا گگردد در محضر پدر پرورش یافت و پس از شهادت پدر، عهده دار امامت شد. دوره بیست ساله امامت حضرت، 10 سال در عصر هارون الرشید، پنج سال، دوره امین عباسی و پنج سال آخر با خلافت مأمون عباسی، همزمان بود. بعضی دوران امامت آن حضرت را مانند دوران امام حسن(ع) و بعضی دیگر با موقعیت و دوران امام زین العابدین(ع) و عده ای نیز با دوران انقلاب فکری و فرهنگی امام باقر(ع) و امام صادق(ع) همانند می دانند و این خود گواه اهمیت این دوره تاریخی است.

امام رضا(ع) در عصر خود، از سزاوارترین و شایسته ترین، اهل بیت رسول الله(ص) بود که در آن شرایط سخت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، به مسائل علمی، فقهی و دینی مسلمانان پاسخ می گفت و به گواه تاریخ به بیش از 15 هزار پرسش علمی جواب داد. علاوه بر آن به پیچیده ترین مسائل فکری و عقیدتی عالمان دیگر ادیان مانند یهودی، مسیحی، زرتشتی، مانوی و ... که با توطئه عمال عباسی طراحی می شد، به عالی ترین شیوه پاسخ می داد، به نحوی که همه آنها در مقابل امام رضا(ع) سر تسلیم فرود می آوردند و به امام ارادت پیدا می کردند.

به لحاظ سیاسی امام(ع) با مأمونی روبرو بود که بر خلاف خلفای گذشته برای رهایی از مسائل سیاسی ـ اجتماعی، به امام اظهار ارادت می کرد و خود را علوی می خواند و مدعی بود که باید خلافت را به علویان که شایسته تر هستند واگذار کند. با این سیاست امام(ع) را از مدینه به مرو فراخواند و ابلاغ ولایتعهدی را با خط خود تدوین کرد. وداع جان سوز امام از مدینه، پذیرش اجباری ولایتعهدی، ماجرای نماز عید فطر در مرو، بیان حدیث معروف سلسله الذهب در نیشابور، مناظره ها، موضع گیری های امام(ع) مقابل مأمون و مسائل دیگر نشان می دهد امام(ع) با درایت از همان ابتدا به اهداف و توطئه های پلید مأمون واقف بود. مأمون می خواست با اقداماتش تأییدی از امام(ع) برای خلافتش بگیرد.

عباسیان با شعار علویان وارث امویان شدند

در فصل اول کتاب امام رضا(ع)، مأمون و موضوع ولایتعهدی، به تجزیه و تحلیل پیدایش و اهداف عباسیان می پردازد که فعالیت خود را در حمیمه شام شروع کردند؛ سپس مرکز دعوت را به خراسان انتقال دادند. در این فصل همچنین شخصیت های اثرگذار دعوت عباسیان به اختصار معرفی شده اند. امویان به دنیامداری متهم بودند. عباسیان در ابتدا به گونه ای سیاست و دین را درآمیختند و بر اساس شعارهایشان، قصد احیای سنت بر پایه عدالت را پیش کشیدند؛ حتی عبای پیامبر را ـ که علامت قدرت دینی بود ـ به دوش کشیدند و با اندیشه مهدویت علوی، به نحوی به خلافت، قداست بخشیدند.

رویارویی دو جریان امامت و خلافت

فصل دوم به تحلیل رویارویی دو جریان امامت علوی و خلافت عباسی پرداخته است. به نظر علویان داعیان عباسی از مصیبت هایی که بنی امیه به اهل بیت(ع) روا داشتند با زیرکی و به جهت طمع قدرت، با وجود امامت منصوص و معصوم با ارائه داستانی مجعول و وصیتی دروغین از شرایط پیش آمده بهره جستند و با شعار عدالت خواهی خلافت را غصب کردند. به شهادت تاریخ، هنگامی که عباسیان بر مسند خلافت تکیه زدند، در ستم بر آل علی(ع) از بنی امیه کینه جوتر بودند.

چرایی سیاست تسامح مأمون مقابل علویان

در فصل سوم، نویسنده سعی نموده به سؤالاتی مانند اینکه چرا مأمون سیاست تسامح را در برابر امام و شیعیان در پیش گرفت؟ آیا گرایش وی به علویان راهکاری برای برون رفت از مسائل جامعه بود یا مسأله ای اعتقادی به شمار می آمد؟ آیا گرایش وی به علویان و قیام های آنان در شهرهای مدینه، کوفه و حجاز شرایطی را به وجود آورد تا مامون شیوه جدیدی در پیش گیرد و پس از فائق شدن بر شرایط ماهیت پلید خود را آشکار کند؟ پاسخ دهد.

در فصول بعدی نویسنده با تکیه بر منابع تاریخی کوشیده تا به تجزیه و تحلیل سیاست مأمون مقابل امام رضا(ع) بپردازد: چرا مأمون امام را از مدینه به مرو خواند؟ چرا با وجود جنگ های خونین با برادرش امین و حذف رقبایش برای دستیابی به قدرت مطلق، ولایتعهدی خلافت را به امام(ع) پیشنهاد کرد؟ تدبیر و سیاست امام(ع) در مقابل برنامه های مأمون چه بود؟

امام رضا(ع) از همان ابتدا با درایت به تمام توطئه های مأمون واقف بود. به گواه تاریخ، امام(ع) با تهدید و ارعاب، مجبور به هجرت به سوی مرو شد. ولایتعهدی را نیز با این شرط پذیرفت که در امور سیاسی و جاری هیچ گونه دخالتی نکند و کسی را به کاری نگمارد و یا عزل نکند تا مأمون با شبهات و ابهام های بی اساس، وی را متهم نکند.

کتاب امام رضا(ع)، مأمون و موضوع ولایتعهدی به قلم سید غنی افتخاری در 149 صفحه با شمارگان 1000 نسخه از سوی انتشارات به نشر در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران
انتشار: 10 شهریور 1399 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: gofteman-bartar.ir شناسه مطلب: 1022

به "امام رضا(ع) به گواه تاریخ بیش از 15 هزار پرسش علمی را پاسخ داده است" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "امام رضا(ع) به گواه تاریخ بیش از 15 هزار پرسش علمی را پاسخ داده است"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید