40 نکته راهنمای خرید نوشابه انرژی زا ، فرق نوشابه انرژی زا و ورزشی چیه؟
به گزارش گفتمان برتر، نوشابه های انرژی زا فقط یه نوشیدنی معمولی نیستن؛ ترکیبی از کافئین، تورین، ویتامین های گروه B و گاهی عصاره های گیاهی هستن که می تونن تمرکز، انرژی و عملکرد ذهنی رو تقویت کنن. اما همه نوشابه های انرژی زا مناسب افراد مختلف نیستن و انتخاب اشتباه ممکنه باعث بی خوابی، تپش قلب یا افت ناگهانی انرژی فرد بشه. توی این مقاله از در ، قراره با هم راهنمای خرید نوشابه انرژی زا رو آنالیز کنیم و اینکه موقع خرید نوشابه انرژی زا باید به چه نکاتی توجه کنین، چه ترکیباتی مهمن و کدوم برندهای نوشابه انرژی زا توی بازار ایران عملکرد بهتری دارن. با ما همراه باشین.
نوشابه انرژی زا چیست و چه کاربردی دارد؟
نوشابه انرژی زا یه نوع نوشیدنی محرکه که برای بالا بردن سطح انرژی، تمرکز ذهنی و هوشیاری طراحی و فراوری شده. معمولاً کسایی سراغ این نوشیدنی می رن که باید مدت طولانی بیدار بمونن یا عملکرد ذهنی بالایی داشته باشن، مثل دانشجوها، راننده ها یا ورزشکارها و بعلاوه افرادی که در شیفت شب مشغول به کار هستند.
این نوشیدنی ها برخلاف نوشابه های معمولی که صرفاً خوش طعم و تفریحی ان، یه جور ابزار تقویتی هم محسوب می شن. البته باید بدونین که مصرف زیادش می تونه دردسرساز بشه، پس آگاهی موقع انتخاب خیلی مهمه.
شما می تونید انواع رو به روش های و اینترنتی از فروشگاه های تهیه کنید.
ترکیبات رایج نوشابه های انرژی زا چیست؟
اصلی ترین ماده ای که توی بیشتر نوشابه های انرژی زا پیدا می شه، کافئینه؛ همون چیزی که توی قهوه هم هست و باعث می شه آدم سرحال تر بشه. تورین یه آمینواسیده که به عملکرد قلب و عضله ها یاری می کنه و معمولاً کنار کافئین استفاده می شه تا اثرش بیشتر بشه.
جینسینگ هم یه گیاه دارویی معروفه که تمرکز ذهنی رو بالا می بره و سیستم ایمنی رو تقویت می کنه. ویتامین های گروه B مثل B6 و B12 هم توی متابولیسم انرژی نقش دارن و باعث می شن بدن دیرتر خسته بشه. ترکیب این مواد باعث می شه نوشابه انرژی زا خیلی سریع اثر بذاره، ولی باید بدونیم هر ترکیب برای همه مناسب نیست.
بیشتر بخوانید:
انواع نوشابه انرژی زا براساس ترکیبات آن ها
انواع نوشابه های انرژی زا رو می تونیم از چند زاویه، بر اساس ترکیبات، طعم، برند و حتی هدف مصرف دسته بندی کنیم. این تقسیم بندی ها یاری می کنن تا راحت تر نوشیدنی مناسبتون رو انتخاب کنین.
انواع نوشابه های انرژی زا بر اساس ترکیبات
نوشابه انرژی زا کافئین دار کلاسیک
این نوع نوشابه ها پایه اصلی بازار انرژی زاها رو تشکیل می دن. ترکیب غالب این مدل نوشابه انرژی زا کافئین هستش که باعث افزایش هوشیاری و کاهش خستگی می شه. تورین هم معمولاً همراهشه که به عملکرد عضلات و قلب یاری می کنه. این نوشیدنی ها برای مواقعی مثل امتحان، رانندگی طولانی یا تمرینات سنگین خیلی کاربرد دارن، ولی باید حواستون به اندازه مصرف باشه چون کافئین زیاد می تونه باعث بی خوابی یا اضطراب بشه.
نوشابه انرژی زا بدون شکر یا کالری صفر
اگه رژیم لاغری دارین یا نمی خواین قند اضافی وارد بدنتون کنین، این نوع نوشابه ها گزینه خوبی هستن. معمولاً با شیرین کننده های مصنوعی مثل آسپارتام یا سوکرالوز تهیه می شن که کالری ندارن ولی طعم شیرین رو حفظ می کنن. البته افرادی که به شیرین کننده های مصنوعی حساسیت دارن، بهتره قبل از مصرف برچسب ترکیبات رو بخونن.
نوشابه انرژی زا کم کالری
نوشابه های انرژی زا کم کالری گزینه ای مناسب برای کسایی ان که در پی طعم نوشابه بدون دریافت کالری بالا هستن. این نوشیدنی ها معمولاً با شیرین کننده های مصنوعی یا طبیعی کم کالری تهیه می شن و طعم هایی مثل لیمو، پرتقال یا توت فرنگی دارن. با وجود گازی که توی اونها هست، این نویشدنی ها حس تازگی و خنکی رو منتقل می کنن، ولی چون قند کمی دارن، برای افراد دیابتی یا کسانی که رژیم دارن مناسب ترن. این نوشابه ها می تونن جایگزین سبک تری برای نوشابه های معمولی باشن، بدون اینکه طعم رو از بین ببرن.
نوشابه انرژی زا گازدار یا بدون گاز
نوشابه های انرژی زا معمولاً گازدار هستن تا حس تازگی بیشتری بدن، ولی مدل های بدون گاز نوشابه انرژی زا برای کسانی که معده حساس دارن یا از نفخ اذیت می شن، مناسب ترن. انتخاب بین این دو به سلیقه و شرایط بدنی بستگی داره و بهتره قبل از خرید ترکیبات و تجربه مصرف کننده ها آنالیز بشه.
نوشابه انرژی زا با عصاره گیاهی
این دسته از نوشابه ها علاوه بر کافئین، از گیاهان دارویی مثل جینسینگ، گوارانا یا جینکوبیلوبا استفاده می کنن. این ترکیبات خاصیت تقویتی دارن و معمولاً برای افزایش تمرکز، کاهش استرس یا تقویت سیستم ایمنی به کار می رن. بعضی برندها حتی از عصاره چای سبز یا نعناع هم استفاده می کنن تا طعم طبیعی تری بدن. اگه دنبال یه نوشیدنی انرژی زا با پایه گیاهی هستی، این مدل ها انتخاب خوبی ان.
نوشابه انرژی زا ویتامینه و ایزوتونیک
این نوشابه ها بیشتر برای ورزشکارها طراحی شدن. ترکیبشون شامل ویتامین های گروه B، الکترولیت ها و مواد معدنیه که به تأمین انرژی و جبران آب و نمک از دست رفته بدن یاری می کنن. بعضی هاشون خاصیت ایزوتونیک دارن، یعنی ترکیبشون شبیه مایعات بدن تنظیم شده تا جذب سریع تری داشته باشن. اگه بعد از تمرین سنگین، دنبال یه نوشیدنی انرژی زا هستین، این مدل ها خیلی مفیدن.
بیشتر بخوانید:
انواع نوشابه های انرژی زا بر اساس طعم و سبک
نوشابه انرژی زا با طعم های کلاسیک
اگه هوادار طعم های آشنا هستین، نوشابه هایی با طعم نوشابه معمولی، لیمو یا پرتقال انتخاب خوبی ان. این طعم ها معمولاً همه پسندن و برای کسایی که تازه می خوان نوشابه انرژی زا امتحان کنن، آغاز مناسبی ان.
نوشابه های گازدار میوه ای
نوشابه های گازدار میوه ای ترکیبی خوش طعم از عصاره یا طعم دهنده های میوه ای با گاز کربنیک هستن که حس تازگی و طراوت می دن. این نوشیدنی ها معمولاً با طعم هایی مثل پرتقال، لیمو، هندوانه یا بلوبری فراوری می شن و در برندهای مختلف داخلی و خارجی وجود دارن. بعضی برندها، برای درست کردن این نوشابه ها از عصاره طبیعی میوه استفاده می کنن و بعضی فقط اسانس های مجاز به کار می برن.
نوشابه انرژی زا با طعم های خاص و فانتزی
برندهای تازهتر نوشابه انرژی زا برای جذب مخاطب های جوان تر، طعم های خاص تری مثل هندوانه، بلوبری، توت فرنگی یا لیمو نعناع ارائه می دن. این طعم ها معمولاً شیرین تر و فانتزی ترن و بیشتر برای مصرف تفریحی یا مهمونی ها استفاده می شن.
انواع نوشابه های انرژی زا بر اساس برندهای موجود در ایران
برندهای خارجی نوشابه انرژی زا
برندهایی مثل ردبول، مانستر، پرایم، بلک برن و هایپ توی بازار ایران شناخته شده ان. البته برندهایی مثل Red Bull یا Monster که در بازار دیده می شن، معمولاً وارداتی غیررسمی یا تقلبی هستن و مجوز وزارت بهداشت ندارن. پس اگه سلامت براتون مهمه، بهتره سراغ برندهای مجاز برین که خیال آدم رو راحت می کنن. برندهای خارجی معمولاً کیفیت بالایی دارن، ولی قیمتشون هم نسبت به برندهای داخلی بیشتره. ضمناً بعضی هاشون وارداتی هستن و ممکنه همواره در دسترس نباشن.
برندهای ایرانی نوشابه انرژی زا
برندهایی مثل داینامین، لایف استار، نایت کینگ، بیگ بیر، استرانگ بر، رکسوس و پالادیوم توی ایران فراوری می شن و قیمت مناسب تری دارن. کیفیت بعضی از این برندها قابل رقابت با برندهای خارجیه و طعم های متنوعی هم ارائه می دن. اگه دنبال گزینه مالی تر هستین، برندهای ایرانی انتخاب خوبی ان.
انواع نوشابه های انرژی زا بر اساس هدف مصرف
نوشابه انرژی زا برای تمرکز ذهنی
اگه قراره چند ساعت پشت میز بشینین و مطالعه یا کار فکری انجام بدین، نوشابه هایی با کافئین میانه و ترکیبات گیاهی مثل جینسینگ می تونن تمرکزتون رو بالا ببرن. بهتره از مدل هایی استفاده کنین که قند زیادی ندارن تا دچار افت انرژی نشین.
نوشابه انرژی زا برای فعالیت بدنی
اگه ورزش می کنین یا تمرین سنگین دارین، نوشابه هایی که تورین، ویتامین های B و الکترولیت دارن، یاری می کنن انرژیتون حفظ بشه و بدن سریع تر ریکاوری کنه. مدل های ایزوتونیک هم برای بعد از تمرین خیلی مناسبن.
نوشابه انرژی زا برای بیداری طولانی
اگه شب کاری دارین یا باید مدت طولانی بیدار بمونین، نوشابه هایی با کافئین بالا انتخاب خوبی هستن. فقط حواستون باشه که مصرف زیادشون ممکنه باعث بی خوابی یا تپش قلب بشه، پس بهتره با فاصله و کنترل شده مصرف بشن.
نکات مهم در زمان خرید نوشابه انرژی زا
یکی از مهم ترین بخش های راهنمای خرید نوشابه انرژی زا، نکاتی هست که باید در زمان خرید، مصرف و نگهداری از اون بدونین. در ادامه شما رو با این نکات مهم آشنا می کنیم.
1- آنالیز برچسب ترکیبات نوشابه انرژی زا
موقع خرید نوشابه انرژی زا، حتماً نگاهی به برچسب ترکیبات بندازین. این برچسب اطلاعاتی مثل اندازه کافئین، قند، تورین، ویتامین ها و مواد افزودنی رو نشون می ده. بنابر راهنمای خرید نوشابه انرژی زا، وجود ترکیباتی مثل جینسینگ یا گوارانا نشون دهنده خاصیت تقویتی نوشیدنیه. بعلاوه اگه نوشابه شیرین کننده مصنوعی داره، باید بدونین ممکنه برای بعضی افراد مناسب نباشه. این آنالیز ساده، جلوی انتخاب اشتباه رو می گیره.
2- آنالیز بسته بندی نوشابه انرژی زا
نوشابه های انرژی زا معمولاً در قوطی فلزی، بطری پلاستیکی یا شیشه ای عرضه می شن. قوطی فلزی سبک تره و برای حمل ونقل راحت تره، ولی ممکنه طعم نوشیدنی رو کمی تحت تأثیر قرار بده. بطری های شیشه ای طعم رو بهتر حفظ می کنن ولی شکننده ان و برای بیرون بردن مناسب نیستن.
3- اندازه کافئین و قند نوشابه انرژی زا
کافئین موجود در نوشابه های انرژی زا می تونه از 80 تا 300 میلی گرم متغیر باشه که برای افراد حساس ممکنه مشکل ساز بشه. قند بالا هم باعث افزایش سریع انرژی می شه ولی بعدش افت شدید انرژی رو در پی داره. نوشابه هایی با قند کمتر یا بدون قند برای افراد دیابتی یا کسایی که رژیم دارن مناسب ترن. همواره اندازه این دو ماده رو قبل از خرید آنالیز کنین.
4- طعم و گاز نوشابه انرژی زا
طعم نوشابه انرژی زا می تونه کلاسیک باشه یا فانتزی مثل هندوانه و بلوبری. با توجه به راهنمای خرید نوشابه انرژی زا، اگه تازه کار هستین، بهتره با طعم های ساده تر آغاز کنین. بیشتر نوشابه ها گازدارن، ولی مدل های بدون گاز هم هستن که برای معده های حساس بهترن. انتخاب طعم و سبک نوشیدنی کاملاً سلیقه ایه، ولی بهتره قبل خرید یک بار امتحانش نموده باشین یا نظر بقیه رو بخونین.
5- توجه به تاریخ فراوری و انقضا
تاریخ فراوری و انقضای نوشابه انرژی زا رو حتماً چک کنین. نوشابه هایی که مدت زیادی از فراوریشون گذشته باشه، ممکنه طعم و کیفیتشون افت نموده باشه. بعلاوه نوشیدنی هایی که نزدیک به تاریخ انقضا هستن، بهتره با احتیاط مصرف بشن. همواره نوشابه ای رو انتخاب کنین که تازه باشه و تا انقضاش زمان کافی مونده باشه.
6- آنالیز شرایط سلامت فرد قبل از مصرف نوشابه انرژی زا
اگه فردی دچار بیماری قلبی، فشار خون بالا، اضطراب یا بی خوابی باشه، نوشابه انرژی زا می تونه خطرناک باشه. کافئین موجود در این نوشیدنی ها باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می شه و ممکنه باعث تشدید علائم بشه. بهتره قبل از مصرف، از سلامت قلب و سیستم عصبی مطمئن باشین.
7- توجه به اندازه مصرف روزانه نوشابه انرژی زا
خیلی ها فکر می کنن چون نوشابه انرژی زا توی فروشگاه ها آزادانه فروخته می شه، پس مصرف زیادش مسئله ای نداره. اما واقعیت اینه که مصرف بیش از یک قوطی نوشابه انرژی زا در روز می تونه باعث وابستگی به کافئین، بی خوابی، سردرد و حتی افت ناگهانی انرژی بشه. مخصوصاً برای نوجوان ها و افراد حساس به محرک ها، بهتره مصرفش محدود و کنترل شده باشه.
8- تداخل نوشابه انرژی زا با داروها یا مکمل ها
اگه کسی داروی خاصی مصرف می کنه، مثل داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی یا مکمل های ورزشی، ممکنه نوشابه انرژی زا با اون داروها تداخل داشته باشه. مثلاً بعضی داروها، اثر کافئین رو تشدید می کنن یا باعث افزایش فشار خون می شن. پس بهتره قبل از مصرف، با پزشک یا داروساز مشورت بشه.
9- زمان مناسب برای مصرف نوشابه انرژی زا
نوشابه انرژی زا بهتره در ساعات اولیه روز یا قبل از فعالیت های ذهنی یا بدنی سنگین مصرف بشه. مصرفش در ساعات پایانی شب ممکنه باعث بی خوابی یا اختلال در ریتم خواب بشه. بعلاوه بهتره قبل از ورزش سنگین یا رانندگی طولانی مصرف بشه تا اثرش به موقع ظاهر بشه و از افت انرژی جلوگیری کنه.
10- توجه به شرایط سنی مصرف کننده
نوشابه های انرژی زا برای افراد زیر 18 سال توصیه نمی شن، چون سیستم عصبی و قلبی شون هنوز در حال رشد و تنظیمه. مصرف این نوشیدنی ها در نوجوان ها می تونه باعث بی خوابی، اضطراب یا حتی وابستگی به کافئین بشه.
11- تأثیر روانی و وابستگی به نوشابه انرژی زا
مصرف مداوم نوشابه های انرژی زا ممکنه باعث وابستگی روانی بشه؛ یعنی فرد برای انجام هر کاری احساس کنه بدون اون نمی تونه تمرکز یا انرژی کافی داشته باشه. این وابستگی می تونه به مرور زمان باعث کاهش عملکرد طبیعی بدن بشه و حتی علائم ترک مثل سردرد، بی حوصلگی یا خواب آلودگی ایجاد کنه.
12- نگهداری صحیح نوشابه انرژی زا
برای حفظ کیفیت نوشابه انرژی زا، بهتره اون رو در جای خنک و دور از نور مستقیم نگه دارین. نگهداری در یخچال نه تنها طعم نوشیدنی رو تازه نگه می داره، بلکه باعث می شه ترکیبات فعال مثل کافئین و تورین بهتر اثر بذارن. بعلاوه بعد از باز شدن در قوطی یا بطری، باید نوشابه سریع مصرف بشه، چون تماس با هوا باعث از بین رفتن گاز، افت طعم و کاهش اثر ترکیبات انرژی زا می شه.
13- یاری گرفتن از تجربه کاربران
بر اساس راهنمای خرید نوشابه انرژی زا، استفاده از تجربه های مصرف کننده ها درباره برندهای مختلف خارجی و ایرانی می تونه به شما یاری کنه انتخاب بهتری داشته باشین. مثلاً بعضی ها طعم زمزم رو متعادل و مناسب برای مصرف روزانه ترجیح میدن.
نوآوری های تازه در فراوری نوشابه های انرژی زا
در سال های اخیر، فراوریکننده ها محصولات انرژی زا رو به شکل های تازهی مثل پودر، قرص جوشان، کپسول و حتی انرژی بار عرضه کردن. این فرم ها معمولاً با آب مخلوط می شن و به راحتی قابل حمل و استفاده ان، مخصوصاً برای ورزشکارها، دانشجوها یا کسایی که دائم در سفرن.
پودرهای انرژی زا معمولاً ترکیباتی مشابه نوشابه های کلاسیک دارن، مثل کافئین، تورین، جینسینگ و ویتامین های گروه B، ولی مصرفشون انعطاف پذیرتره و می تونین اندازه دقیق تری از اون ها رو تنظیم کنین. قرص های جوشان هم با حل شدن در آب، یه نوشیدنی انرژی بخش فوری فراوری می کنن که طعم ملایم تری نسبت به نوشابه های گازدار دارن. این نوآوری ها نه تنها حمل ونقل رو آسون تر کردن، بلکه به مصرف کننده ها امکان انتخاب دقیق تر و شخصی سازی شده تری می دن.
تفاوت نوشابه انرژی زا با نوشابه های معمولی و ورزشی
نوشابه های معمولی بیشتر برای لذت بردن و برطرف عطش طراحی شدن و عموما فقط قند و طعم دهنده دارن، بدون اینکه انرژی خاصی بدن بدن. نوشابه های انرژی زا اما هدفشون تحریک سیستم عصبی و بالا بردن سطح انرژیه.
از طرف دیگه نوشیدنی های ورزشی برای تأمین آب و الکترولیت ها بعد از ورزش استفاده می شن و معمولاً کافئین ندارن. پس اگه دنبال دریافت انرژی فوری هستین، نوشابه انرژی زا گزینه بهتریه، ولی اگه بدنتون بعد از ورزش احتیاج به ریکاوری داره، نوشیدنی ورزشی انتخاب درست تریه.
فواید و مضرات نوشابه های انرژی زا
مصرف متعادل نوشابه انرژی زا نه تنها ضرر نداره بلکه مزایای سلامتی هم داره.
فواید نوشابه انرژی زا
نوشابه های انرژی زا در شرایط خاص می تونن مفید باشن؛ مثلاً وقتی احتیاج به افزایش تمرکز، هوشیاری یا انرژی فوری داری. ترکیباتی مثل کافئین، تورین و ویتامین های گروه B باعث می شن عملکرد ذهنی و جسمی به طور موقت بهتر بشه. برای ورزشکارها، راننده ها یا دانشجوهایی که شب امتحان بیدار می مونن، این نوشیدنی ها می تونن یاری کننده باشن، البته به شرط اینکه به درستی و در حد اعتدال مصرف بشن.
مضرات احتمالی نوشابه انرژی زا
در مقابل مصرف بی رویه یا ناآگاهانه نوشابه های انرژی زا می تونه عوارض جدی از جمله بی خوابی، اضطراب، تپش قلب، افزایش فشار خون و حتی وابستگی به کافئین داشته باشه. ضمناً قند بالا در بعضی مدل های نوشابه انرژی زا خطر چاقی و دیابت رو افزایش می ده. بعلاوه مصرف این نوشیدنی ها برای نوجوان ها، افراد با بیماری قلبی یا کسانی که داروی خاص مصرف می کنن، توصیه نمی شه.
سوالات متداول درباره راهنمای خرید نوشابه های انرژی زا
1- نوشابه انرژی زا برای چه کسانی ممنوعه؟
افراد زیر 18 سال، کسانی که مشکل قلبی، فشار خون بالا یا اضطراب دارن، بهتره از مصرف نوشابه انرژی زا خودداری یا با پزشک مشورت کنن.
2- مصرف روزانه نوشابه انرژی زا ضرر دارد؟
مصرف گهگاهی و کنترل شده این نوشیدنی مسئله ای ایجاد نمی کنه، ولی مصرف روزانه یا زیاد می تونه باعث وابستگی، بی خوابی، تپش قلب و افت ناگهانی انرژی بشه.
3- تفاوت نوشابه انرژی زا با نوشیدنی ورزشی چیه؟
نوشابه انرژی زا برای افزایش هوشیاری و انرژی فوری طراحی شده، در حالی که نوشیدنی ورزشی برای تأمین آب و الکترولیت ها بعد از تمرین استفاده می شه و معمولاً فاقد کافئینه.
4- آیا نوشابه انرژی زا می تونه جای قهوه رو بگیره؟
از نظر تأثیر کافئین، بله؛ ولی ترکیباتش این دو نوشیدنی با هم فرق داره. نوشابه انرژی زا معمولاً سریع تر اثر می ذاره ولی ممکنه عوارض بیشتری داشته باشه.
5- آیا نوشابه انرژی زا برای ورزشکارها خوبه؟
اگه ترکیبات نوشابه انرژی زا شامل تورین، ویتامین های B و الکترولیت باشه، می تونه برای قبل یا بعد از تمرین مفید باشه. ولی باید با دوز مناسب مصرف بشه.
6- آیا نوشابه انرژی زا اعتیادآوره؟
بله. مصرف مداوم نوشابه انرژی زا می تونه باعث وابستگی به کافئین بشه. قطع ناگهانی اون هم مصرف ممکنه باعث سردرد، بی حوصلگی یا خواب آلودگی بشه.
منبع: افق کوروش