گفت وگو با پزشک فرانسوی کیارستمی - گفتمان برتر

به گزارش خبرنگاران، روزنامه شرق با نقل این مقدمه از بهمن کیارستمی، گفت وگو با پزشک فرانسوی مرحوم کیارستمی را منتشر کرده است که در ادامه می خوانید:

اولین سوال من مربوط به تصمیم ما برای ادامه روند درمان در پاریس است. به نظر شما این تصمیم اشتباه بود؟

در ابتدا باید بگویم که نباید از خودتان بپرسید که آیا فرستادن او به فرانسه کار درستی بود یا خیر؛ من فکر می کنم که در این ماجرا، نمی توان علت مرگ را بدون ارتباط با آسیب شناسی روند درمان او بررسی کرد. این بیمار مسئله انعقاد خون داشت و به دلیل خطر آمبولی، به او داروی ضد انعقاد خون داده شده بود. او در حقیقت نه یک بار، که دو بار دچار هماتوم (جمع شدن خون در بخشی از بدن) در مغز شده بود. بار نخست که دقیقا مشخص نیست در چه زمانی رخ داده بود عواقب خطرناکی نداشته. این هماتوم را ما پیش از وقوع هماتوم دوم در سی تی اسکن دیده بودیم اما دلیل فوت او هماتوم دوم در نیمه دیگر مغز بود. یعنی او دو هماتوم داشت و ادامه حیات با این دو هماتوم غیر ممکن بود. گرچه بعضی از هماتوم ها به سادگی درمان می شوند، در این مورد بهترین اتفاقی که می توانست برای بیمار بیافتد این بود که او تا سالها زندگی نباتی کند. اما وقتی که ما با متخصصین مغز و اعصاب در بیمارستان Sainte Anne پاریس مشاوره کردیم، پاسخ شنیدیم که جراحی نکنید، هیچ کاری نکنید، تمام است. ما وقتی که ساعت 6 صبح او را دیدیم تقریبا مرده بود. چشمانش کاملا باز بود؛وضعیتی که ما به آن mydriase می گوییم. (بزرگ شدن اندازه قرینه و سیاهی چشم) این به معنای مرگ مغزی است؛ یعنی او نه دردی کشیده نه حس دیگری داشته و مرگ در یک لحظه رخ داده. عجیب این که او قرار بود روز بعد از بیمارستان مرخص شود و ما تا روز فوت او تقریبا توانسته بودیم همه چیز را تحت کنترل بگیریم.

درباره چهار عمل جراحی اجرا شده چه نظری دارید؟ آیا روند درمان درست آغاز شد؟

تاریخچه بیماری او با یک پولیپ آغاز شده بود. یک پولیپ خوش خیم و نه بدخیم. البته این اطلاعات را بر اساس آنچه پزشکان ایرانی در اختیار ما گذاشته بودند کسب کرده بودیم و فکر می کنم آنها صادقانه آن چه را که رخ داده بود توضیح داده بودند؛ گرچه آنها نگفته بودند ما اشتباهات زیادی کرده ایم و گفته بودند بعد از عمل با عواقب فراوانی روبرو شدیم. عواقبی که یکی دو مورد نبودند، عواقبی که بسیار غیر معمول هستند. من در حال حاضر نمی توانم بگویم که آنها خطایی انجام داده اند، چون با نوع جراحی هایی که در کشور شما انجام می شود آشنا نیستم، اما مشخصا خطر جراحی روده، عفونت است. او به Peritonitis دچار شده بود و این اتفاق گاهی رخ می دهد، حدودا 1 تا 2 درصد. در عین حال آن ها حالب را هم قطع کرده بودند که این در چنین عمل جراحی اتفاقی بسیار نادر است و ما شاید هر ده سال یک بار با چنین موردی روبرو می شویم. همین طور مسئله خونریزی داخلی. یعنی او بعد از عمل در آن واحد به سه مشکل دچار شده بود که این خود مورد نادری است. من واقعا نمی توانم بگویم که آن ها خطا کرده اند یا دچار پیچیدگی ای شده اند که نتوانستند از پسش بربیایند؛ من یا باید خودم سر عمل بودم یا ویدئوی آن را میدیدم تا جواب درستی داشته باشم. به هر حال میتوانم بگویم بدترین اتفاقی که برای او افتاده همان Peritonitis (التهاب صفاق) بوده. همان نشتی که آنها در ابتدا آن را ندیدند و بعدا متوجهش شدند، این هم اشتباه بوده است. از آن گذشته محل برش روده هم جای بحث دارد اما چون من دقیقا نمی دانم که پولیپ در کجای روده بوده نمی توانم دراین باره اظهارنظر کنم. فقط می دانم که که در عمل بعدی یک کلستومی هم گذاشتند.

تشخیص اولیه نوع پولیپ را چگونه ارزیابی می کنید؟

واقعا اطلاعات من در حدی نیست که بتوانم نظر درستی بدهم و ارزیابی نحوه عملکرد جراح مستلزم رستیابی به اطلاعات مراحل پیش از عمل است که ما به آن ها دسترسی نداریم و نمی دانیم که پیش از عمل، جراح تصمیم به برداشتن یک غده بدخیم گرفته بوده یا خوش خیم. بعد از عمل، پولیپ به راحتی آسیب شناسی می شود و می توانیم بفهمیم که خوش خیم بوده یا بد خیم. اما گاهی جراحی بدون اطلاعات کافی انجام می شود، عملی را که برای برداشتن یک غده بد خیم می کنند برای یک غده خوش خیم انجام می دهند و بعد به بیمار گفته می شود شانس آوردی که خوش خیم بود. اینجا ما اگر در تشخیص اولیه تردید داشته باشیم گاهی تا 7 بار نمونه برداری می کنیم.

مسئله ای که بعد از دومین عمل جراحی به دلیل خونریزی داخلی مطرح شد مسئله انعقاد خون بود. چقدر احتمال می دهید که خونریزی بعد از اولین عمل جراحی، به دلیل استفاده از داروهای رقیق کننده خون مثل پلاویکس باشد؟

مسئله خونریزی داخلی او هم مسئله بسیار پیچیده ای بوده و من تا به حال با موردی مثل چیزی که در گزارش خواندم روبرو نشده بودم. به نظر می رسد که دلیل آن استفاده از داروی ضد انعقاد بوده است، ظاهرا عمل جراحی تقریبا هم زمان با استفاده از داروی پلاویکس اجرا شده و تنها سه یا چهار روز پیش از عمل دارو را قطع کرده بودند. خب مشخطا این زمان کوتاه است و باید دست کم 8 روز زودتر آن را قطع می کردند. نمی دانم، واقعا نمی توانم بفهمم که چطور ممکن است بیماری از همه جا خونریزی کند، این تقریبا غیر ممکن است. احتمالا اولین هماتوم در همین زمان رخ داده است و او باز هم آماده خونریزی بوده و این اتفاقی است که افتاده. جراحی روده به هیچ وجه نمی تواند منجر یه خونریزی در سینه شود. در معده ممکن است خونریزی اتفاق بیافتد، آن هم با حالبی که قطع شده بود، اما خونریزی در سینه...؟ وقتی در گزارش خواندم که در سینه و معده خونریزی رخ داده حدس زدم که هماتوم اول در همان زمان رخ داده است.

نظرتان درباره مراقبت های بعد از عمل و ادامه روند درمان در تهران چیست؟

آنچه مشخص است مداوایی که بعد از آن انجام شد بهترین مداوای ممکن نبوده است؛ گرچه باز یادآوری می کنم که من با سیستم درمان در کشور شما آشنا نیستم. برای مثال تعبیه نفروستومی و دبل جی کار درستی بود. اما نمی دانم چرا آنها را خارج کردند؟ واقعا نمی دانم. می گویند چون ظاهرا حالب طبیعی و ترمیم شده به نظر می رسید. خب تا هنگامی که خطر عفونت بود باید دبل جی را نگه می داشتند. مسئله دیگری که تنها عادت ایرانی ها نیست و در عربستان سعودی، افریقای شمالی، یونان و ایتالیا هم مرسوم است، استفاده دیوانه وار از آنتی بیوتیک است. امریکایی ها هم این کار را می کنند، با این تفاوت که بیمارانشان را به این جا نمی فرستند، اما ما با بیمارانی از بقیه کشورهایی که نام بردم روبرو می شویم. بیمارانی که بدترین نوع میکروب ها را دارند و گاهی برای مقالبه با این میکروب ها از آنتی بیوتیک هایی استفاده شده که برای درمان حیوانات استفاده می شود. بیمار ما هم دچار سه نوع از بدترین میکروبها شده بود، اما به هرحال آنها کنترل شده بودند و سپسیس(عفونت خون) او هم برطرف شده بود. او هنوز آبسه داشت اما آنها هم تخلیه شده بودند. ما دوباره نفروستومی و دابل جی را گذاشتیم. کلیه اش هم پر از عفونت بود که آن هم تخلیه شد. برای همین صلاح دیدیم که او زودتر از بیمارستان مرخص شود تا در معرض عفونت های بیمارستانی نباشد. برنامه ما این بود که بعد از 5 یا 6 ماه استراحت در منزل عمل نهایی انجام شود تا بهبودی کامل حاصل شود. اما او فوت کرد و مرگ او به روشنی نتیجه عمل های جراحی ابتدایی بوده است. من نمی توانم بگویم که عمل جراحی به درستی اجرا شده یا با خطا همراه بوده و یا صرفا این موردی پیچیده بوده. تنها می توانم بگویم که او به سه مورد از بدترین عواقبی که ممکن است بعد از یک عمل جراحی پیش بیایند دچار شد و عفونت بعد از عمل هم به درستی کنترل نشد، گرچه من با امکانات موجود در ایران آشنا نیستم. شرایط در کشورهای گوناگون متفاوت است.

او چهار روز در پاریس بود و وقتی من رسیدم او رفته بود. آیا چیزی هست که فکر می کنید در آن چهار روز رخ داده و من باید از آن مطلع باشم؟

آخرین نکته ای که فکر می کنم برای شما مهم است این است که وقتی پدرتان به اینجا رسید من با او صحبت کردم. او هنگام ورود کمی گیج بود، یعنی کاملا گیج بود و ما او را به ICU منتقل کردیم. اما بعد بهتر شد و وقتی راجع به بیوبسی و نفروستومی به او توضیح دادم او گفت: من خیالم راحت است و هیچ استرسی ندارم. می خواهم بدانید که این نکته مهمی بود. گفت به شما اطمینان دارم، گرچه مرا نمی شناخت. می خواهم بدانید که او شاد بود که اینجاست. پدر خارق العاده ای داشتید، هنرمندی بزرگ.