زاینده رود؛ طرح ناکام انتقال آب در دوره قاجار - گفتمان برتر

به گزارش دنیای اقتصاد، البته این ایده برای نخستین بار در کتاب تاریخ یعقوبی مطرح شد، اما طرح عملیاتی آن از زمان صفوی و با مرکز شدن اصفهان در دستور کار نهاده شد و نتیجه کار ایجاد یک بریدگی به طول 300 متر، عرض 60 متر و عمق 50 متر بود.

سانسون سفیر پادشاه فرانسه که در عهد شاه سلیمان صفوی به اصفهان می آید نیز با اشاره به خشک شدن زاینده رود در فصل تابستان، می گوید شاه نقشه ای را در نظر گرفته که آب کارون را که رودخانه بزرگی در 12 فرسنگی بالای اصفهان است و فقط کوهی آن را از زاینده رود جدا می سازد به آن ملحق کند.

به نوشته سفیر پادشاه فرانسه، مسیو ژنه مهندس فرانسوی نیز الحاق آن ها را بر عهده گرفته است. با این حال او خبر می دهد که پروژه با کارشکنی صدراعظم وقت، شیخ علی خان زنگنه، متوقف می گردد چراکه شیخ علی خان گمان می نماید در صورت پر شدن زاینده رود، دیگر محصولات او در کرمانشاه و همدان در بازار اصفهان فروش نخواهند رفت.

کار انتقال آب به زاینده رود در عهد صفوی و قاجار چندان پیشرفتی نمی نماید اگرچه در اوایل مشروطیت مردم سده (سه ده) پیشنهاد می نمایند که کار انتقال آب از سرگرفته گردد و مخارج آن را 200هزارتومان برآورد می نمایند، اما این طرح نیز به اجرا در نمی آید.

با این حال پایان در سال 1327 هجری شمسی کلنگ تونل کوهرنگ به زمین زده می گردد و در 24 مهر 1332 شمسی نخستین تونل انتقال آب به زاینده رود افتتاح می گردد.

تا این زمان همچنان خشکسالی ادواری در کنار پرآبی سال های پربارش گاه و بی گاه چهره زاینده رود را تغییر می دهد. در این میان عکاسان قاجاری که به اصفهان سفر می نموده اند یا عکاسان اصفهانی، چون میناس سال های خشکی و پرآبی زنده رود در عهد قاجار را ثبت نموده اند.

از تاریخ عکس ها اطلاع دقیقی در دست نیست و تنها نام عکاسان این عکس ها که ارنست هولتزر، آنتوان سوریوگین و میناس هستند برای ما معین است.