ترکیب شیمیایی عجیب جو سیاره زهره شاید نشانه حیات نباشد - گفتمان برتر

سال گذشته دانشمندان گزارش کردند که نشانه های مولکول فسفین را در ابرهای دومین سیاره سنگی منظومه شمسی کشف نموده اند. این ماده شیمیایی که از یک اتم فسفر و سه اتم هیدروژن تشکیل شده است، باید به سرعت در جوهای غنی از اکسیژن مانند زمین و ناهید تجزیه گردد.

بر روی زمین فسفین در کارخانه ها فراوری می گردد و در نزدیکی انواع خاصی از میکروب ها یافت می گردد. بدین ترتیب محققان در فرضیه ای که بحث پیرامون آن زیاد است، پیشنهاد کردند که فسفین موجود در سیاره زهره هم ممکن است نشانه حیات در این دنیا جهنمی باشد.

یک دیدگاه مخالف بیان می نماید که آیا اصلا واقعا فسفین در جو ناهید دیده شده است یا خیر؟ و دیدگاه دیگری بیان می نماید که آیا کشف فسفین قطعا می تواند نشانه حیات باشد؟

اکنون گروهی از دانشمندان علوم سیاره ای پیشنهاد می نمایند که فوران های آتشفشانی انفجاری هم می توانند باعث ورود فسفین به جو زهره باشند. نگوک ترونگ (Ngoc Truong) سرپرست این مطالعه از دانشگاه کرنل گفت: ممکن است ما شاهد آتشفشانی فعال در ناهید باشیم.

برای آنالیز اینکه آیا ممکن است توضیحی غیر از زیست شناختی برای فسفین در آسمان ناهید وجود داشته باشد، پژوهشگران داده های آزمایشگاهی مربوط به شیمی مرتبط با فسفر و بعلاوه محاسبات مرتبط با فعالیت آتشفشانی و جوی را تجزیه وتحلیل کردند.

دانشمندان دریافتند که آتشفشان در ناهید می تواند به طور بالقوه مقادیر کمی از ترکیبات دارای فسفر را که با نام فسفید شناخته می شوند، از عمق لایه گوشته این سیاره به سطح زمین بیاورد. پس از آن فوران های آتشفشانی انفجاری می توانند این فسفیدها را به صورت گردوغبار آتشفشانی به جو منتقل نمایند و سپس این ترکیبات در آنجا با سولفوریک اسید واکنش داده و فسفین را تشکیل می دهد.

برای رسیدن فسفیدها به ارتفاع لازم که کشف فسفین در آن گزارش شده بود، پژوهشگران پیشنهاد کردند که فوران های انفجاری ناهید در ابعادی قابل مقایسه با فوران کراکاتوآ (Krakatau) است که در سال 1883 میلادی در زمین روی داد. این فاجعه یکی از مرگبارترین و مخرب ترین رویدادهای آتشفشانی ثبت شده در تاریخ است که بیش از 70 درصد جزیره کراکاتوآ اندونزی و مجمع الجزایر اطراف آن را نابود کرد.

ترونگ گفت: اینکه آیا سیاره زهره از نظر آتشفشانی فعال است یا خیر، همواره مورد بحث بوده است. اگر واقعا فسفین وجود داشته باشد، کارهای ما نشان می دهد که فعالیت آتشفشانی ممکن است توضیحی قابل قبول برای فراوری فسفین در ناهید باشد.

دانشمندان یادآور شدند که پژوهش های قبلی از جمله افزایش موضعی مقدار گوگرد دی اکسید و یا نوسانات مقدار مه که در بالای ابرها دیده می گردد، نشان دهنده آن است که ناهید می تواند فعالیت آتشفشانی پیوسته و کافی برای فراوری فسفین قابل تشخیص داشته باشد.

جاناتان لونین (Jonathan Lunine) پژوهشگر ارشد این مطالعه گفت: ناهید مانند یک سیاره آتشفشانی به نظر می رسد. این سیاره سطحی جوان دارد و نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد در سال هایی نزدیک در تاریخچه سیاره، سطح آن بازسازی شده است.

ترونگ هم گفت: پژوهش های آینده با استفاده از آرایه میلی متری عظیم آتاکاما در شیلی و رصدخانه های دیگر بر این متمرکز می شوند که آیا ناهید واقعا فسفین دارد؟

به گفته او علاوه بر رصدهای زمینی، هم اکنون سه مأموریت هیجان انگیز برای کاوش این سیاره برنامه ریزی شده است که شامل داوینچی پلاس و وریتاس ناسا و این ویژن آژانس فضایی اروپا می شوند و پژوهشگران قصد دارند در هر یک از آن ها در پی راهی برای برای شناسایی فسفین و فعالیت آتشفشانی باشند.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از کوه مات (Mons Maat) سیاره ناهید

Credit: NASA/JPL

منبع: Space