آشی که برای باران پخته می شود
به گزارش گفتمان برتر، علی فلسفی میاب ـ مردم شناس و مسؤول ثبت میراث ناملموس استان آذربایجان شرقی ـ درباره این آیین گفت: در شهر ایلخچی زنان از میانه اردیبهشت ماه و گاه تا پایان خردادماه آیین کوچه آشی را برپا می کنند. در این آیین کهن رسم است در کوچه آش درست کرده و بین همسایه ها پخش کنند. هر خانواده یکی از اقلام آش را تهیه می کند و هر روز در یکی از محله های ایلخچی این مراسم اجرا می شود.
او با بیان این که آیین باران خواهی رسمی زنانه است و مردان در آن حضور ندارند، افزود: پخت این آش در چندین روز و هر سال در فصل بهار، همراه با دعا و نیایش در ایلخچی برگزار می گردد. مراسم معمولا از اوایل صبح آغاز شده و آش نزدیک اذان ظهر بین مردم پخش می گردد.
مسؤول ثبت میراث ناملموس استان آذربایجان شرقی افزود: رسم دیگری که در گذشته در کنار پختن آش مرسوم بوده و اکنون کمرنگ شده است، این بوده که وقتی زنان در کوچه مشغول پختن آش بودند، یک پیرزن متدین قاشق چوبی را آرایش می کرد که به این عروسک چوبی چمچه خاتون گفته می شد، سپس دختران خردسال در پی پیرزن و عروسک چوبی اش راه می افتادند و به سمت خانه ها می رفتند و اشعاری در وصف باران می خواندند و با پاشیدن آب به عروسک، طلب باران می کردند.
این کارشناس مردم شناسی درباره قدمت آیین باران خواهی گفت: این آیین قدمت طولانی دارد و پیشینه آن به پیش از اسلام برمی گردد. در مردم شناسی عروسک باران خواهی نمادی از الهه باران (آناهیتا) بود و در فرهنگ ایرانی بسیار جایگاه والایی داشت، امروز هم بین بیشتر اقوام ایرانی آیین باران خواهی مرسوم است.
به گفته مسؤول ثبت میراث ناملموس استان آذربایجان شرقی، آیین سنتی کوچه آشی ایلخچی در بهمن ماه سال 1399 به شماره ثبت 2308 در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده و درحال حاضر جزو جاذبه های فرهنگی ایلخچی است.
منبع: گردشبان