ربات ها آینده شغل ها را تهدید می کنند؟ - گفتمان برتر

دنیای اقتصاد در ادامه نوشت: با پیشرفت تکنولوژی، نگرانی بسکمک از انسان ها هم بیشتر می شود. آیا در آینده، دنیا از طریق روبات ها به تصرف درخواهد آمد؟ آیا روبات ها شغل بیشتر انسان ها را اشغال کرده و آن ها را از کار بیکار خواهند کرد؟ این مقوله مدت هاست که فکر بشر را درگیر کرده و بسکمک هم در این باره هشدار داده اند. در تحقیق به عمل آمده در سال 2013 از طریق Oxford Martin School، طی 2 دهه 47 درصد شغل ها در آمریکا می تواند به صورت کامل اتوماتیک شود؛ یعنی 12 سال دیگر.

محققان معتقدند که در موج اول این پدیده، ابتدا شغل های دفتری و اداری و بعد کارگران بخش های تولیدی کارخانه ها درگیر تغییر خواهند شد.

در موج دوم، هر کاری که با ظرافت انگشتان دست انسان انجام می شود یا نیازمند مراقبت و نظارت انسان است، از طریق نرم افزار ها بلعیده خواهد شد.

تا به امروز این پدیده هنوز در ابعاد فاجعه باری رخ نداده است. البته شرکت های عظیم تکنولوژیک، سرمایه گذاری های عظیمی در بخش اتوماسیون انجام داده اند. اما با این وجود، بیشترین استخدام کارمندان انسانی هم از سوی همین شرکت ها انجام می گیرد.

مثلا آمازون که طیف زیادی از نیرو های انسانی خود را تعدیل کرده و به جای آن ها از سیستم های الگوریتمیک استفاده می کند. این شرکت که مدام درحال روباتیزه کردن انبار های عظیم خود است، مجبور شد به دلیل پاندمی کرونا، 175 هزار نفر کارمند انسانی استخدام کند. شرکت نتفلیکس هم حتی با وجود شرایط بحرانی پاندمی، بازهم رشد استخدامی انسانی بالایی داشته است.

شرایط بحرانی کنونی در دنیا به نفع بسکمک از شرکت ها شد. شرکت های پخش آنلاین یا استریمینگ، شرکت های ارتباطی مانند زوم، شرکت های تولید کننده لوازم دیجیتال مانند اپل و شرکت های تجارت الکترونیک مانند آمازون، از خانه نشینی مردم دنیا سود های کلان کردند.

مکمل شغل ها، نه جایگزین

با ظهور تکنولوژی، به خصوص ابزار پیشرفته آن یعنی هوش مصنوعی، وعده های زیادی داده شد مبنی بر اینکه این پدیده قرار است به نام ابزاری تکمیلی در اختیار انسان قرار بگیرد. وعده داده شده که تکنولوژی وظیفه انجام شغل های دردسرساز و خطرناک را به عهده بگیرد تا در این بین انسان ها بیشتر کار ها و وظایف با ارزش تر و مفیدتر را انجام دهند. اگر به این موضوع بیشتر دقت کنیم می بینیم که چندان هم بد نیست. شغل های خطرناک و سخت زیادی وجود دارند که می توان انجام آن را به عهده تکنولوژی یا روبات ها گذاشت.

شغل های زیادی هستند که می توانند به صورت هیبریدی در بیایند یعنی همزمان با حضور منطق و هوش انسانی، از طریق ماشین ها یا روبات ها انجام شوند.

ماهیت شغل ها در طول زمان تغییرات زیادی تجربه کرده است. در سده 1800، 90 درصد آمریکایی ها در مزارع زندگی و کار می کردند. امروز، بیشتر شهروندان این کشور در شهر ها کار و زندگی دارند. براساس تحقیق اخیری از شرکت MIT، که شغل و آینده نام دارد، 63 درصد شغل های کنونی در دنیا در اوایل دهه 1940-تقریبا 80 سال پیش- اصلا وجود نداشته اند.

از سال 1990، بیش از 1500 نام شغلی نو به صنعت کار وارد شده است مانند مهندسان نرم افزار، متخصصان SEO و مسوولان دیتابیس ها. بیشتر این شغل ها به تکنولوژی مرتبط هستند، اما تعداد زیادی شغل با ماهیت دیگر هم وجود دارند که به ارتباطات عمیق و شخصی بین انسانی مرتبط هستند، مقوله ای که با رشد دنیای دیجیتال، اهمیت ویژه ای پیدا کرده است.

در این بین، شرکت های تکنولوژیک هم از مقوله ای به نام AAI بهره زیادی برده اند. AAI یا هوش مصنوعی مصنوعی یعنی انسان ها کار هایی را انجام دهند که درحال حاضر هوش مصنوعی از انجام آن ناتوان است.

به نام مثال شبکه توییتر، با کارمندان انسانی قرارداد می بندد، افرادی که نام شغلی قاضی رادارند و در شبکه توییتر، معانی عبارت هایی که ترند می شود را رصد می کنند. شرکت آمازون هم، در مراکز خدمات رسانی خود روبات هایی را به کار گرفته که از طریق شرکت Kiva Systems طراحی و ساخته شده اند. این روبات ها برای حمل ونقل بار استفاده می شوند و بیشتر آن ها اشیای حمل شده خود را به کارمندان انسانی تحویل می دهند.

آینده شغل ها

سوال اصلی اینجاست که تمام این شرایط، در آینده صنعت شغل های انسانی چه تاثیری خواهد داشت. هوش مصنوعی روز به روز هوشمندتر می شود و روزبه روز به تعداد شغل هایی که می تواند از طریق ماشین ها جایگزین انسان ها شود، افزوده می شود. روبات های مجهز به هوش مصنوعی امروزه می توانند کار هایی انجام دهند که روزی مختص طبقه بخصوصی از انسان ها بوده است مانند شغل وکالت. یا اینکه همین حالا برای کنترل سیستم های هوش مصنوعی برای خودرو های خودران، وجود راننده های انسانی نیاز است.

اما آیا این شرایط به همین گونه باقی می ماند؟ احتمالا نه. به احتمال زیاد شرایط در انبار های شرکت آمازون هم تغییر خواهد کرد و تمام مراحل سفارش کالا (از سفارش گیری تا تحویل درب منزل) کامل به صورت اتوماتیک انجام خواهد شد. اما انسان ها در این شرایط به احتمال زیاد وظیفه انجام کار های سطح بالاتر، هوشمندانه تر و حرفه ای تر را به عهده خواهند داشت، کار هایی که ماشین ها هرگز قادر به انجام آن ها نخواهند بود.

اتوماسیون قرار نیست شغل های انسانی را بدزدد پس نگران نباشید. این تکنولوژی می تواند سبک نوی از شغل ها را معرفی کند. به عقیده کارشناسان، تکنولوژی قادر خواهد بود به کمک طبقه ماز طریق آمده و آن ها را به سطوح بالاتر هدایت کند (یعنی شغل های با کیفیت تر و حقوق بالاتر). در چنین جامعه ای افراد دائما باید تلاش کنند مهارت های خود را تقویت کرده و با شرایط جامعه خود را وفق دهند تا از جایگزینی ماشین ها و روبات ها ضربه نخورند.

جایگزین مدیران

هرچند بسکمک تصور می کنند روبات ها در آینده نزدیک جای نیرو های کارگری را خواهند گرفت، اما چندی قبل بررسی ها محققان دانشگاه وارتون خلاف این موضوع را نشان داد. به عبارت دیگر، شرکت ها یی که از روبات ها استفاده می کنند، به مرور زمان نیرو های کارگر بیشتر را به استخدام خود درمی آورند.

همچنین در این تحقیق مشخص شد که اگرچه در شرکت ها یی که به روبات ها اجازه ورود نمی دهند، جابه جایی نیرو اتفاق نمی افتد، اما این شرکت ها در آینده، قدرت رقابت با همتایان خود را نخواهند داشت و در نتیجه به تعدیل نیرو و اخراج کارگران روی خواهند آورد.

این تحقیقات نشان می داد استفاده از روبات ها و هوش مصنوعی می تواند منجر به کاهش در به کارگیری افراد در شغل ها مدیریتی و نظارتی شود. در توضیحات این پژوهش آمده است: این گروه از افراد هرگز متصور نبودند که ورود روبات ها به کسب وکار ها بر شغلشان تاثیرگذار خواهد بود، اما جایگاه مدیرانی با وظایف نظارت بر کارکرد سایر کارمندان، تحت الشعاع هوش مصنوعی و روبات ها قرار خواهند گرفت.

براساس گزارشی که مجمع دنیای اقتصاد در سال گذشته منتشر کرد پیش بینی شده تا طی پنج سال بیش از 97 میلیون شغل نو در پی ظهور انقلاب روباتیک در دنیا ایجاد خواهد شد؛ اما در عین حال برای کشور هایی که خود را با جهت تازه تولید و صنعت همگام نسازند، 85 میلیون شغل هم از دست خواهد رفت. این گزارش تصریح می کند که دولت ها باید به شکلی برای این موضوع سیاستگذاری کنند که بتوانند از پنجره فرصت پیش آمده حدبیشتر استفاده را ببرند.

دنیا روبات ها با سرعت روزافزونی درحال توسعه است. بر خلاف تصور عمومی بسکمک از روبات ها اساسا چهره روبات ندارند و به صورت نرم افزار در سیستم های هوشمند قرار دارند. گوگل دو سال قبل نشان داد چگونه یک دستیار صوتی روباتیک می تواند به شکل یک انسان عادی با رستوران و آرایشگاه تماس بگیرد و برای یک شخص وقت رزرو کند. احتمالا به زودی با روبات های شبه انسانی روبرو خواهیم بود و در بسکمک اوقات اساسا ممکن است متوجه تفاوت آن ها وخودمان نشویم.