اوپک؛ نفت ایران و عربستان و سیاست آمریکا - گفتمان برتر

با همراهی تور عمان از نگین خاورمیانه مسقط و صلاله دیدن کنید و با زیبایی های خاورمیانه و فرهنگ شیخ نشین ها آشنا شوید .

از سوی دیگر باتوجه به ورود کشورهای غیرعضو اوپک به بازار صادرات نفت و عرضه قابل توجه آنها، در بسیاری از تصمیم ها، عملا نظر اوپک و تصمیماتش نقض شده است. از این رو در روزهای گذشته، به نظر می رسد سران اوپک پیش از اعلام تصمیم شان برای کاهش فراوری، ترجیح داده اند این موضوع را با کشورهایی مانند روسیه و مکزیک نیز مطرح نمایند و از این طریق، تصمیم نهایی خود را به مرحله اجرا برسانند. در سال های گذشته روال کار این طور شده که اوپک صرفا توانسته کف قیمت را معین کند اما این شرایط بازار بوده که سقف قیمت نفت را مشخص نموده و این موضوع از دست سازمان صادرنمایندگان نفت خارج شده است. در شرایط فعلی می توان تصمیم به کاهش عرضه نفت را از سه زاویه مختلف آنالیز کرد؛ یکی زاویه کشورهایی مانند عربستان سعودی است. عربستان باتوجه به اینکه قصد عرضه سهام آرامکو را دارد، در شرایط فعلی به دنبال آن است که تا جای ممکن قیمت نفت را افزایش دهد، زیرا حتی کوچک ترین تغییرات نیز می تواند، چند صد میلیارد دلار در سهام آرامکو تاثیر بگذارد.

از این رو عربستان سعودی در هفته های گذشته یکی از اصلی ترین کشورهایی بوده که بر لزوم کاهش فراوری نفت تاکید دارد و این موضوع را در جلسه اخیر نیز پیگیری نموده است. در این حوزه، کشوری مانند عراق نیز وجود دارد که بخش قابل توجهی از منابع مالی اش را به وسیله فروش نفت به دست می آورد و هر چند افزایش قیمت نفت به نفعش خواهد بود اما باتوجه به احتیاج مبرم به فراوری و فروش بیشتر، در ماه های گذشته بعضا بیش از میزان مدنظر اوپک فراوری نموده است. زاویه دوم مربوط به کشوری مانند امریکاست. امریکا باتوجه به موقعیت خاص مالی خود، نسبت به کاهش یا عدم کاهش فراوری نفت اوپک نظری خنثی دارد، زیرا در امریکا استخراج و فروش نفت از سوی شرکت های بخش خصوصی انجام می گردد و دولت نه در این فرآیند نقش محوری دارد و نه برای مدیریت اقتصاد خود به منابع حاصل از فروش نفت وابسته است. از این رو باتوجه به افزایش ظرفیت فراوری نفت در امریکا، در صورتی که اوپک رای به کاهش فراوری نفت بدهد، شرکت های امریکایی حاضرند با سودی کم، در این بازار حاضر شوند و افزایش قیمت نفت نیز به نفع آنها خواهد بود و از سوی دیگر در صورت کاهش قیمت نفت نیز آنها از منافع آن بهره مند می شوند و از این رو نگاهی ممتنع به این تصمیم دارند.

زاویه سوم مربوط به ایران است. ما به دلیل تحریم های امریکا، میزان فراوری خود را کاهش داده ایم و عملا از سقف درنظر گرفته شده اوپک نیز مقدار کمتری نفت فراوری می کنیم. با این وجود برای ما مهم است که در شرایط غیرتحریمی بتوانیم بازار خود را در این بخش حفظ کنیم. برخلاف تصورات بعضی کشورها در دوره برجام ایران توانست در مدتی بسیار کوتاه میزان فراوری نفت خود را از حدود یک میلیون بشکه نفت در روز به بیش از 2.5 میلیون بشکه برساند. از سوی دیگر هزینه فراوری نفت برای ایران پایین است و نزدیکی به بازار، حفظ رابطه با مشتریان سنتی و قدیمی و البته کیفیت نفت ایران باعث شده که در شرایط غیر تحریم ما بتوانیم در مدتی کوتاه بازار خود را احیا کنیم. از این رو هر چند در شرایط فعلی تصمیم برای کاهش فراوری نفت مستقیما روی ایران تاثیر نمی گذارد اما در نظر داشتن افق بلندمدت تر و بازار ایران در آینده، اهمیت زیادی خواهد داشت.